Financiële nood in ouderenzorg; een internationaal perspectief

De financiële uitdagingen in de ouderenzorg blijven aanhouden. Uit ons recente BDO-Benchmark Ouderenzorg 2023, blijkt dat 30% van de zorginstellingen in 2022 het jaar afsloot met een verlies. Deze trend lijkt zich niet alleen door te zetten in 2023, maar ook in 2024. De primaire oorzaken voor deze financiële nood zijn sterk stijgende personeelskosten, waaronder hogere PNIL, forse CAO stijgingen en een hoog ziekteverzuim, evenals het bredere effect van aanhoudende inflatie. Ondanks dat sommige van deze hogere kosten worden vergoed in de zorgcontractering, is het opmerkelijk dat vastgoedresultaten vaak een positieve invloed hebben op de financiële resultaten van ouderenzorginstellingen, terwijl de zorgexploitatie juist een negatieve impact heeft. Dat is zorgwekkend

Internationaal perspectief

Om deze verontrustende situatie verder te onderzoeken, hebben we onderzoek gedaan naar de cijfers van ouderenzorginstellingen in 14 landen, waarbij wij ons realiseren dat de zorgsystemen en financiering nogal kan verschillen per land. Opmerkelijk is dat Nederland relatief het meest besteedt aan langdurige ouderenzorg als percentage van het BBP (ruim 2,5%) en hoog scoort op het gebied van vergrijzing en het aantal intramurale bedden per 1.000 inwoners van 65 jaar en ouder.



Opvallend is ook dat in veruit de meeste landen de ouderenzorg het financieel moeilijk heeft. Toenemende vergrijzing, stijgende kosten en bezuinigingen van de overheid zijn hier mede debet aan. Dit biedt wellicht enige troost voor Nederlandse instellingen, maar lost het probleem niet op. We zien verschillende acties die internationaal worden ondernomen om deze problemen aan te pakken:
  • Investeringen in technologische vernieuwingen, veelal gericht op monitoringsystemen, data uitwisseling en communicatie tussen zorgprofessional en patiënt.
  • Implementatie van betere systemen rond personeelsbezetting en planning/roostering. Opvallend; ook om het risico op burn-outs van personeel te verminderen.
  • Prioriteit geven aan investeringen en financiering. Het toekennen van financiering aan kritieke projecten met betrekking tot bedrijfscontinuïteit en bepalen welke investeringen kunnen worden uitgesteld of helemaal kunnen worden geannuleerd. 
  • Minimaliseren van inkomstenderving door het optimaliseren van systemen, processen en efficiënte bedrijfsvoering. 
  • Het verkennen van fusies, overnames en consolidatie van onroerend goed om de financiële stabiliteit en prestaties op de lange termijn te verbeteren.
Veel initiatieven worden ook door overheden geïnitieerd, vooral op het gebied van technologische innovaties (subsidiemogelijkheden) en het scheppen van voorwaarden om langer thuis te kunnen blijven wonen. Mantelzorg wordt hierbij vaak genoemd, maar internationaal is er nog veel ruimte voor verbetering in dit concept. Interessant is dat verschillende landen experimenteren met het concept van betaalde mantelzorg.

Kortom, de ouderenzorg staat zowel in Nederland als internationaal voor (financiële) uitdagingen. Geen reden om ons daarbij neer te leggen, maar eerder een advies om verder te kijken dan onze eigen bedachte oplossingen en goede voorbeelden uit het buitenland te implementeren.

Lees meer