Familiegovernance: een must voor elk familiebedrijf
Familiegovernance: een must voor elk familiebedrijf
Het zijn roerige tijden, ook voor familiebedrijven. Onzekerheid over de energie- en grondstofprijzen, decoupling, de-risking, disruptieve technologische innovaties. Het is lastig bij te houden. Des te belangrijker voor familiebedrijvenondernemers om op koers te blijven. Waarom familiegovernance juist in onzekere tijden een onmisbaar kompas is, leest u in dit artikel.
Hoe familiegovernance precies wordt ingevuld, is afhankelijk van uw eigen situatie. Vaak worden een familieraad, raad van bestuur, directie en een familiestatuut beschreven, maar een standaard recept is er niet. Elke familie, elk bedrijf is anders, zit in een andere fase en kent een andere complexiteit. De ervaring leert wel één ding: familiegovernance is goed voor de prestaties van familiebedrijven. Zeker als er sprake is van meerdere aandeelhouders.
Verzachten van (mogelijke) conflicten
Een belangrijk doel van familiegovernance is het voorkomen van potentiële conflicten in en tussen familie en/of bedrijf. Conflicten kunnen zich op verschillende terreinen voordoen en kunnen de continuïteit van het bedrijf in gevaar brengen. Dit kan door overlapping van familie-, eigenaar- en bedrijfsbelangen.
Wie maakt het familiestatuut?
Dat bepaalt de familie zelf. De in het bedrijf werkzame familieleden en/of familieleden die (mede-)eigenaar zijn, maar ook de (nog) niet werkzame familieleden, de familieleden die (nog) geen eigenaar zijn en (huwelijks-)partners van familieleden en externe managers of toezichthouders: ze kunnen allemaal bij het proces betrokken worden.
Professionalisering familie en bedrijf
Een familiestatuut draagt bij aan de professionalisering en het ondersteunt bij het sneller her- en onderkennen van potentiële conflicten. U kunt sneller in gesprek en hebt instrumenten om consensus te bereiken. Bovendien verbetert het de samenwerking tussen aandeelhouders en voorkomt of beperkt de impact van conflicten, zónder dat de familie de controle over het bedrijf verliest.
Opvolging
Een opvolgingsproces zorgt vaak voor stress in zowel familie als bedrijf. Naarmate het familiebedrijf in generaties toeneemt (in een tweede generatiebedrijf groeien kinderen nog op binnen hetzelfde gezin, daarna niet meer), kan het steeds lastiger worden om met elkaar samen te werken. De familieleden hebben mogelijk andere waarden, normen en doelen. Ze groeien op in een ander gezin, onder andere omstandigheden.
Er is geen standaardinvulling van een statuut. De familie bepaalt zelf welke onderwerpen aan bod komen. Meestal gaat het over de familiedoelstellingen met het bedrijf, familiewaarden en -normen, historie van bedrijf, afspraken over opvolging in eigendom, leiding, dividend, beloning, zeggenschap en besluitvorming.
Papier of proces?
Natuurlijk is het belangrijk wat u op papier vastlegt. Schriftelijk vastgelegde afspraken vormen een raamwerk voor allerlei -meer formele- vervolgacties. Wordt u het altijd over alles eens? Nee, maar dat is ook niet erg. Veel waardevoller is het proces dat u als familie doormaakt. Leer elkaar beter en op een andere manier kennen en gebruik die basis om beter samen te werken.
Familieleden leren door dit proces beter met elkaar te communiceren. Ze zien de vraag achter de vraag en leren beter luisteren. Ondanks dat lastige vraagstukken aan bod komen, worden daardoor patronen en taboes doorbroken. Dat maakt dit proces enerzijds pittig, maar anderzijds biedt het juist daarom heel veel toegevoegde waarde.
Wat is familiegovernance?
Familiegovernance gaat over de mechanismen die familieleden vrijwillig hebben ingevoerd om de relaties tussen familieleden en het bedrijf én de onderlinge relaties te regelen en te versterken.Hoe familiegovernance precies wordt ingevuld, is afhankelijk van uw eigen situatie. Vaak worden een familieraad, raad van bestuur, directie en een familiestatuut beschreven, maar een standaard recept is er niet. Elke familie, elk bedrijf is anders, zit in een andere fase en kent een andere complexiteit. De ervaring leert wel één ding: familiegovernance is goed voor de prestaties van familiebedrijven. Zeker als er sprake is van meerdere aandeelhouders.
Verzachten van (mogelijke) conflicten
Een belangrijk doel van familiegovernance is het voorkomen van potentiële conflicten in en tussen familie en/of bedrijf. Conflicten kunnen zich op verschillende terreinen voordoen en kunnen de continuïteit van het bedrijf in gevaar brengen. Dit kan door overlapping van familie-, eigenaar- en bedrijfsbelangen.
Raamwerk van familiegovernance: het familiestatuut
Het familiestatuut is een centraal onderdeel van de familiegovernance. Het is een ‘levend’ document, omdat het onder invloed van familiedynamieken, veranderingen in het bedrijf of andere ontwikkelingen om de zoveel tijd aanpassing behoeft. Het bevat regels die de familieleden met elkaar opstellen om de rol van de familie in het bedrijf meer te formaliseren.Wie maakt het familiestatuut?
Dat bepaalt de familie zelf. De in het bedrijf werkzame familieleden en/of familieleden die (mede-)eigenaar zijn, maar ook de (nog) niet werkzame familieleden, de familieleden die (nog) geen eigenaar zijn en (huwelijks-)partners van familieleden en externe managers of toezichthouders: ze kunnen allemaal bij het proces betrokken worden.
Professionalisering familie en bedrijf
Een familiestatuut draagt bij aan de professionalisering en het ondersteunt bij het sneller her- en onderkennen van potentiële conflicten. U kunt sneller in gesprek en hebt instrumenten om consensus te bereiken. Bovendien verbetert het de samenwerking tussen aandeelhouders en voorkomt of beperkt de impact van conflicten, zónder dat de familie de controle over het bedrijf verliest.
Opvolging
Een opvolgingsproces zorgt vaak voor stress in zowel familie als bedrijf. Naarmate het familiebedrijf in generaties toeneemt (in een tweede generatiebedrijf groeien kinderen nog op binnen hetzelfde gezin, daarna niet meer), kan het steeds lastiger worden om met elkaar samen te werken. De familieleden hebben mogelijk andere waarden, normen en doelen. Ze groeien op in een ander gezin, onder andere omstandigheden.
Er is geen standaardinvulling van een statuut. De familie bepaalt zelf welke onderwerpen aan bod komen. Meestal gaat het over de familiedoelstellingen met het bedrijf, familiewaarden en -normen, historie van bedrijf, afspraken over opvolging in eigendom, leiding, dividend, beloning, zeggenschap en besluitvorming.
Papier of proces?
Natuurlijk is het belangrijk wat u op papier vastlegt. Schriftelijk vastgelegde afspraken vormen een raamwerk voor allerlei -meer formele- vervolgacties. Wordt u het altijd over alles eens? Nee, maar dat is ook niet erg. Veel waardevoller is het proces dat u als familie doormaakt. Leer elkaar beter en op een andere manier kennen en gebruik die basis om beter samen te werken.
Familieleden leren door dit proces beter met elkaar te communiceren. Ze zien de vraag achter de vraag en leren beter luisteren. Ondanks dat lastige vraagstukken aan bod komen, worden daardoor patronen en taboes doorbroken. Dat maakt dit proces enerzijds pittig, maar anderzijds biedt het juist daarom heel veel toegevoegde waarde.