Wijziging bedrijfsopvolgingsfaciliteiten verspreid over 2024, 2025 en 2026

In het Belastingplan 2024 en 2025 zijn enkele wijzigingen van de doorschuifregeling in de inkomstenbelasting (DSR) en de bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting (BOR) opgenomen. Deze maatregelen treden in werking verspreid over de jaren 2024, 2025 en 2026. Van drie maatregelen is nog niet bekend wanneer deze in werking treden. Een overzicht van de maatregelen, inclusief de (beoogde) inwerkingtredingsdata treft u aan in het schema onderaan dit artikel. 

Vier maatregelen die per 1 januari 2026 (of later) ingaan lichten we uit:

• de beperking van de toegang tot de DSR en BOR tot 'gewone' aandelen die ten minste 5% van het geplaatste aandelenkapitaal vertegenwoordigen (de inwerkingtredingsdatum is gekoppeld aan de inwerkingtredingsdatum van de verruiming van de verwateringsregeling voor kleine familiebelangen);
• nieuwe definitie van preferente aandelen;
• de verkrijger hoeft de onderneming slechts drie jaar voort te zetten; en
• de verschillende maatregelen tegen misbruik van de faciliteiten.

Faciliteiten beperken tot 'gewone' aandelenbelangen van ten minste 5% van het geplaatste aandelenkapitaal

Op Prinsjesdag 2024 was voorgesteld om vanaf 1 januari 2026 de toegang tot de DSR en BOR te beperken tot 'gewone' aandelen die een belang van 5% of meer van het geplaatste aandelenkapitaal vertegenwoordigen. Onder andere soortaandelen, tracking stocks, opties en winstbewijzen zouden dan niet meer kwalificeren voor de DSR en BOR.

De inwerkingtredingsdatum van deze maatregel is bij amendement gekoppeld aan de inwerkingtreding van de verruimde verwateringsregeling voor kleine familiebelangen: Wanneer de aandelen van generatie op generatie overgaan wegens schenking of vererving, bestaat de kans dat het belang ver onder de 5% zakt. In principe zijn de BOR en DSR dan niet meer van toepassing. De verruiming ziet erop dat de BOR onder voorwaarden toch van toepassing is, als wordt voldaan aan een zogenaamd familiecriterium.

De voorgestelde verruiming wordt onderzocht op ongeoorloofde staatssteun. Indien van verboden staatssteun geen sprake is, zullen beide maatregelen hoogstwaarschijnlijk per eerstvolgende 1 januari ingaan. Als wel sprake blijkt te zijn van ongeoorloofde staatssteun, gaan beide voorstellen niet door en blijven andere (kleine) belangen dan aandelenbelangen (zoals soortaandelen e.d.) kwalificeren voor de DSR en BOR. 

Nieuwe definitie van preferente aandelen

Preferente aandelen worden door de wetgever gezien als een financieringsinstrument. Bij schenking of vererving van dit type aandelen zijn de DSR en de BOR dan ook in beginsel niet van toepassing. Dit is anders als zij zijn ontstaan in het kader van een bedrijfsopvolging.

De wetgever heeft niet vastgelegd wat onder preferente aandelen wordt verstaan. Daar komt per 1 januari 2026 verandering in. De nieuwe wettelijke definitie kan grote impact hebben op letteraandelen met verschillende agio — en/of winstreserves waarover een primair dividend wordt vergoed. Een deel van de waarde kwalificeert dan mogelijk niet meer voor de DSR en BOR.

Houdt u aandelen in een vennootschap waarin verschillende soorten aandelen zijn uitgegeven, waarbij één of meerdere soorten een voorrang hebben bij de winstverdeling? Neem dan tijdig contact op met uw BDO-adviseur om te beoordelen welke fiscale gevolgen de nieuwe definitie van preferente aandelen vanaf 1 januari 2026 voor u heeft. In veel gevallen heeft dit impact op de toepassing van de DSR en de BOR. Bezits- en voortzettingseis in de BOR: (nog) flexibeler en korter

De BOR kent als voorwaarden een bezitseis voor de overdrager en een voortzettingseis voor de opvolger. Voor de erflater geldt een bezitstermijn van één jaar voorafgaande aan het overlijden en voor de schenker een bezitstermijn van vijf jaar voorafgaande aan de schenking. De opvolger moet de verkregen onderneming vanaf 1 januari 2025 minimaal drie jaren voortzetten. Heeft de opvolger de onderneming voor 1 januari 2025 verkregen, dan bedraagt de voortzettingstermijn vijf jaren.

Daarnaast worden versoepelingen aangebracht in de voorwaarden. Bepaalde herstructureringen tijdens de bezits- en voortzettingsperiode leiden vanaf 1 januari 2026 niet tot een nieuwe bezits- en voortzettingstermijn, mits het (indirecte) belang van de schenker of erflater in de bezitsperiode niet toeneemt en het (indirecte) belang van de voortzetter in de voorzettingsperiode niet afneemt.

Misbruik van de faciliteiten wordt aangepakt

Een tweetal maatregelen wordt genomen om niet-beoogd gebruik van de BOR tegen te gaan. Het gaat om de zogenoemde "rollatorinvesteringen" en de "dubbel-BOR".

Volgens het kabinet is het ongewenst als personen op hoge leeftijd hun vermogen omzetten in ondernemingsvermogen en zo hun vermogen gefaciliteerd kunnen laten overgaan op de volgende generatie. Voor AOW-gerechtigden is daarom, afhankelijk van de leeftijd, een langere bezitstermijn vereist vanaf 1 januari 2026.

Daarnaast wordt het meermaals benutten van de faciliteiten als oneigenlijk gebruik gezien. Het gaat onder meer om de situatie waarbij de ouders de onderneming gefaciliteerd schenken aan hun kinderen, terugkopen en opnieuw gefaciliteerd schenken. Vanaf 2026 zijn de faciliteiten slechts nog één keer per onderneming van toepassing.

Ingangsdata maatregelen

De (geplande) inwerkingtredingsdata van de diverse maatregelen is als volgt:
 

Kom tijdig in actie, wij helpen graag

Gelet op deze toekomstverwachtingen kan het fiscaal gunstig zijn een (geplande) bedrijfsoverdracht naar voren te halen om zo te kunnen profiteren van de nu geldende regels. Overweegt u (op korte termijn) uw onderneming over te dragen aan de volgende generatie? Wij overleggen graag met u wat de mogelijkheden zijn.