Onderscheidende samenwerkingsvormen (2): lastgeving versus franchise
Onderscheidende samenwerkingsvormen (2): lastgeving versus franchise
Een juridische samenwerking voor de verkoop van producten en/of het leveren van diensten kan op verschillende manieren worden vormgegeven. Een aantal samenwerkingsvormen die in de praktijk vaak door elkaar gehaald worden zijn distributie, agentuur, franchise en lastgeving. In deel 1 van dit tweeluik bespraken we de agentuur- en distributieovereenkomst als samenwerkingsvormen. In dit tweede deel komen franchise en lastgeving aan bod.
De overeenkomst kan de lasthebber verplichten te handelen in naam van de lastgever, maar zij kan ook verplichten te handelen in eigen naam. Het onderscheidende kernmerk van lastgeving ten opzichte van de overeenkomst van opdracht zit dan ook in het element ‘voor rekening van de lastgever’. De inhoud van deze term wordt bepaald door hetgeen partijen hierover afspreken. Het komt erop neer dat de lastgever het economisch risico draagt van de af te sluiten overeenkomst. De lasthebber is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in de uitvoering van overeenkomsten die de lasthebber op eigen naam, maar voor rekening van de lastgever heeft gesloten. Van belang is dat de verhouding tussen de lasthebber en lastgever voor de consument duidelijk kenbaar is.
Lastgeving biedt de lastgever het voordeel dat een specifieke verplichting aan de lasthebber kan worden opgelegd, maar heeft als nadeel dat de lastgever het risico loopt op eventuele niet-nakoming, of een tegenstrijdig belang bij de lasthebber. In beide situaties wordt in sommige gevallen door de wet aanvullende bescherming geboden aan de lastgever.
Sinds de inwerkingtreding van de Wet franchise op 1 januari 2021 is ook de franchiseovereenkomst vormgegeven in een specifiek wettelijk kader. Let op: ook voor bestaande franchiseovereenkomsten heeft deze invoering gevolgen gehad, voornamelijk in het voordeel en ter bescherming van de franchisenemer.
Franchising kan een aantrekkelijk alternatief zijn voor het starten van een onderneming, aangezien de franchisenemer gebruik kan maken van een veelal geslaagde ‘formule’ en commerciële instrumenten aangereikt krijgt van de franchisegever. De franchisenemer blijft echter wel een zelfstandig ondernemer en onderneemt dan ook voor eigen rekening en risico.
Voordeel voor de franchisenemer is dat deze profiteert van de naamsbekendheid en expertise van de franchisegever. Denk aan het gebruik van het logo, de huisstijl, handelsnaam en knowhow. Nadeel voor de franchisenemer is dat deze soms een informatieachterstand heeft, waardoor een weloverwogen beslissing over de franchiseovereenkomst lastig kan zijn. De wet biedt echter dwingendrechtelijke bescherming voor de franchisenemer. Verder biedt deze samenwerking (met uitzondering van soft franchise) weinig vrijheid voor eigen keuzes door de gebondenheid aan de formule.
Lastgeving
Bij lastgeving verbindt de lasthebber zich ertoe om voor rekening van de lastgever één of meerdere rechtshandelingen te verrichten, zoals bijvoorbeeld het uitbrengen van een bod op een veiling of het afsluiten van overeenkomsten met consumenten. Het belangrijkste kenmerk van lastgeving is de verplichting tot handelen, terwijl bij een volmacht alleen de bevoegdheid daartoe wordt verleend. Daarop zijn echter weer andere regels van toepassing.De overeenkomst kan de lasthebber verplichten te handelen in naam van de lastgever, maar zij kan ook verplichten te handelen in eigen naam. Het onderscheidende kernmerk van lastgeving ten opzichte van de overeenkomst van opdracht zit dan ook in het element ‘voor rekening van de lastgever’. De inhoud van deze term wordt bepaald door hetgeen partijen hierover afspreken. Het komt erop neer dat de lastgever het economisch risico draagt van de af te sluiten overeenkomst. De lasthebber is niet aansprakelijk voor tekortkomingen in de uitvoering van overeenkomsten die de lasthebber op eigen naam, maar voor rekening van de lastgever heeft gesloten. Van belang is dat de verhouding tussen de lasthebber en lastgever voor de consument duidelijk kenbaar is.
Lastgeving biedt de lastgever het voordeel dat een specifieke verplichting aan de lasthebber kan worden opgelegd, maar heeft als nadeel dat de lastgever het risico loopt op eventuele niet-nakoming, of een tegenstrijdig belang bij de lasthebber. In beide situaties wordt in sommige gevallen door de wet aanvullende bescherming geboden aan de lastgever.
Franchiseovereenkomst
Een franchiseovereenkomst is een overeenkomst waarbij de franchisegever aan de franchisenemer het recht verleent en de verplichting oplegt om een franchiseformule op de aangegeven wijze te exploiteren voor de productie of verkoop van goederen en/of het verrichten van diensten, tegen betaling van een vergoeding. Dit model wordt bijvoorbeeld veel gebruikt bij fastfoodrestaurants en supermarkten.Sinds de inwerkingtreding van de Wet franchise op 1 januari 2021 is ook de franchiseovereenkomst vormgegeven in een specifiek wettelijk kader. Let op: ook voor bestaande franchiseovereenkomsten heeft deze invoering gevolgen gehad, voornamelijk in het voordeel en ter bescherming van de franchisenemer.
Franchising kan een aantrekkelijk alternatief zijn voor het starten van een onderneming, aangezien de franchisenemer gebruik kan maken van een veelal geslaagde ‘formule’ en commerciële instrumenten aangereikt krijgt van de franchisegever. De franchisenemer blijft echter wel een zelfstandig ondernemer en onderneemt dan ook voor eigen rekening en risico.
Voordeel voor de franchisenemer is dat deze profiteert van de naamsbekendheid en expertise van de franchisegever. Denk aan het gebruik van het logo, de huisstijl, handelsnaam en knowhow. Nadeel voor de franchisenemer is dat deze soms een informatieachterstand heeft, waardoor een weloverwogen beslissing over de franchiseovereenkomst lastig kan zijn. De wet biedt echter dwingendrechtelijke bescherming voor de franchisenemer. Verder biedt deze samenwerking (met uitzondering van soft franchise) weinig vrijheid voor eigen keuzes door de gebondenheid aan de formule.