Hoge Raad: renteaftrek terecht geweigerd vanwege fraus legis
Hoge Raad: renteaftrek terecht geweigerd vanwege fraus legis
Op 5 september 2025 heeft de Hoge Raad een belangrijk arrest uitgesproken over fiscale renteaftrek. Het hoogste rechtscollege in Nederland oordeelt dat in de voorliggende zaak sprake is van ‘fraus legis’ (wetsontduiking), zodat rente op een schuld niet voor aftrek in aanmerking komt.
De anti-winstdrainagemaatregel van artikel 10a Wet VPB 1969 is daar een voorbeeld van. Deze maatregel blokkeert als hoofdregel de aftrek van rente indien sprake is van een ‘besmette’ rechtshandeling die verband houdt met een schuld aan een concernlichaam. Precies zo’n situatie deed zich voor in de onderhavige zaak. Desondanks trad de hoofdregel niet in werking, omdat de belastingplichtige met succes een beroep had gedaan op de tegenbewijsregeling van de anti-winstdrainagemaatregel. De tegenbewijsregeling komt er in de kern op neer dat de rente toch aftrekbaar is als de rechtshandeling en de schuld als zakelijk worden aangemerkt.
Uit eerdere jurisprudentie van de Hoge Raad is gebleken dat de invoering van artikel 10a Wet VPB 1969 de toepassing van fraus legis in renteaftrekstructuren niet uitsluit. Onduidelijk bleef echter onder welke specifieke omstandigheden fraus legis alsnog een streep kan zetten door de renteaftrek. Dit is met het op 5 september 2025 gewezen arrest (iets) duidelijker geworden. Belastingplichtige had een overnamestructuur opgezet met een holding in Luxemburg die gebruikmaakte van hybride financieringsinstrumenten. Vanuit Luxemburg werd een Nederlandse overnameholding opgericht die met deels vreemd vermogen de acquisitie financierde. Door vorming van een fiscale eenheid met de aangekochte BV(’s) kwam de rente ten laste van de operationele winsten van de gekochte BV(’s).
In lijn met recentelijk gewezen jurisprudentie oordeelt de Hoge Raad dat de rente in aftrek wordt beperkt door de toepassing van fraus legis, zelfs nu de belastingplichtige met succes een beroep heeft gedaan op de tegenbewijsregeling van artikel 10a Wet VPB 1969. Vastgesteld is namelijk dat in deze casus rentelasten gekunsteld tot stand zijn gebracht met belastingverijdeling als doorslaggevend motief, resulterend in strijdigheid met doel en strekking van de wet als geheel. Daarmee is voldaan aan het motief- en normvereiste voor de toepassing van fraus legis.
Contact
Achtergrond
Betaalt een vennootschap rente op een schuld, dan kan zij die rente in beginsel ten laste van haar fiscale winst brengen. De vennootschapsbelasting kent diverse maatregelen die deze renteaftrek kunnen beperken.De anti-winstdrainagemaatregel van artikel 10a Wet VPB 1969 is daar een voorbeeld van. Deze maatregel blokkeert als hoofdregel de aftrek van rente indien sprake is van een ‘besmette’ rechtshandeling die verband houdt met een schuld aan een concernlichaam. Precies zo’n situatie deed zich voor in de onderhavige zaak. Desondanks trad de hoofdregel niet in werking, omdat de belastingplichtige met succes een beroep had gedaan op de tegenbewijsregeling van de anti-winstdrainagemaatregel. De tegenbewijsregeling komt er in de kern op neer dat de rente toch aftrekbaar is als de rechtshandeling en de schuld als zakelijk worden aangemerkt.
Fraus legis
Het buiten toepassing blijven van de anti-winstdrainagemaatregel is voor de belastingplichtige slechts een eerste stap op weg naar de overwinning. Onderzocht moet worden of de rente alsnog in aftrek wordt beperkt door de toepassing van het leerstuk van wetsontduiking: fraus legis. Fraus legis kan worden toegepast indien is voldaan aan het motiefvereiste (belastingverijdeling is de doorslaggevende beweegreden voor het aangaan van transacties) én het normvereiste (het beoogde resultaat van de transacties is in strijd met doel en strekking van de wet).Uit eerdere jurisprudentie van de Hoge Raad is gebleken dat de invoering van artikel 10a Wet VPB 1969 de toepassing van fraus legis in renteaftrekstructuren niet uitsluit. Onduidelijk bleef echter onder welke specifieke omstandigheden fraus legis alsnog een streep kan zetten door de renteaftrek. Dit is met het op 5 september 2025 gewezen arrest (iets) duidelijker geworden. Belastingplichtige had een overnamestructuur opgezet met een holding in Luxemburg die gebruikmaakte van hybride financieringsinstrumenten. Vanuit Luxemburg werd een Nederlandse overnameholding opgericht die met deels vreemd vermogen de acquisitie financierde. Door vorming van een fiscale eenheid met de aangekochte BV(’s) kwam de rente ten laste van de operationele winsten van de gekochte BV(’s).
In lijn met recentelijk gewezen jurisprudentie oordeelt de Hoge Raad dat de rente in aftrek wordt beperkt door de toepassing van fraus legis, zelfs nu de belastingplichtige met succes een beroep heeft gedaan op de tegenbewijsregeling van artikel 10a Wet VPB 1969. Vastgesteld is namelijk dat in deze casus rentelasten gekunsteld tot stand zijn gebracht met belastingverijdeling als doorslaggevend motief, resulterend in strijdigheid met doel en strekking van de wet als geheel. Daarmee is voldaan aan het motief- en normvereiste voor de toepassing van fraus legis.
Gevolgen voor overnamestructuren
Bij overnamestructuren wordt veelvuldig gebruikgemaakt van financiering met vreemd vermogen. Dit arrest is relevant voor dergelijke structuren, zelfs als de financiering afkomstig is van partijen met kleine belangen, bijvoorbeeld private equity-structuren. Het lijkt erop dat structuren met financieringsentiteiten die een zogenaamde financiële spilfunctie vervullen (en geen doorgeefluik zijn) niet door de nieuwe uitspraak worden geraakt. Ook structuren waarbij sprake is van reële externe financiering lijken niet door het arrest te worden getroffen.Neem contact op met uw adviseur
Wilt u weten hoe de anti-winstdrainagemaatregel of fraus legis van invloed kan zijn op uw situatie? Onze specialisten kijken graag met u mee. Neem contact op via onderstaande knop of direct via uw BDO-contactpersoon.Contact
