Een gedragscode met toegevoegde waarde voor Pensioenfondsen

Compliance en gedrag zijn twee elementen die niet los van elkaar kunnen worden gezien. Een gedragscode is dan ook een heel goed document om de organisatie bewust te maken en houden over het gedrag dat wordt verwacht van medewerkers. Dit gedrag straalt namelijk af op zowel de interne organisatie als op de handelingen naar buiten. 

Doel van de gedragscode

De doelstelling van de gedragscode is dan ook helder: het waarborgen en handhaven van het vertrouwen van belanghebbenden in het pensioenfonds, door gewenst gedrag te stimuleren en ongewenst gedrag te voorkomen. 

De vraag is op welke manier de gedragscode het meest effectief bijdraagt aan deze doelstelling. Opbouw en bewoording zijn daarbij van groot belang. In onze optiek hoort in de gedragscode de visie en kernwaarden van het fonds en het daaruit voortvloeiende gedrag centraal te staan. Daarnaast is het van belang om aansluiting te vinden bij de organisatie en haar medewerkers en verbonden personen: hoe kijken zij tegen deze visie en waarden aan en herkennen ze deze ook in de praktijk? Een goede gedragscode geeft de medewerkers binnen een duidelijk geformuleerd kader de vrijheid om zich verantwoordelijk te gedragen en te handelen binnen de normen en waarden van het pensioenfonds. 

De gedragscode in de praktijk

Onze ervaring vanuit de praktijk is dat het gekozen format van de gedragscode bij pensioenfondsen niet optimaal is. Hierdoor draagt het nu niet op de meest efficiënte wijze bij aan de eerder genoemde doelstelling. 

Een paar belangrijke punten die wij in de praktijk voorbij zien komen: 
  • De opbouw en lengte maken het document meer een reglement dan een code.
  • Onderliggende kernwaarden bij het beschreven (on)gewenst gedrag, ontbreekt.
  • Nadruk ligt op normstelling op een verplichte/negatieve manier. 

Door deze punten kan de gedragscode onvoldoende als handvat fungeren. Medewerkers vinden het al snel een lang en onbegrijpelijk stuk, droog en niet iets waarin zij zichzelf en de organisatie herkennen. Zo verdwijnt het al snel in de (digitale) la: het jaarlijks ondertekenen is daarmee een formeel puntje waaraan geen verdere betekenis vast zit. 

Aandachtspunten voor een goede gedragscode 

Houd de gedragscode kort en bondig. Wat is de visie van het pensioenfonds en welke waarden horen daarbij? Welke kaders en normen wil je als fonds meegeven aan medewerkers, waarin zij zich op een verantwoorde wijze kunnen gedragen? Formuleer vanuit deze uitgangspunten een code die aansluit op de rol van het pensioenfonds binnen de maatschappij en op hoe medewerkers daarin gewenst gedrag tonen. Zorg ook dat de gedragscode aansluit bij de medewerkers, vraag hen om input om ervoor te zorgen dat het ook hun gedragscode wordt. Vervolgens is het van belang om het gewenste gedrag periodiek met medewerkers te bespreken, bijvoorbeeld aan de hand van dilemmasessies. In deze sessies kan de gedragscode geëvalueerd worden, aan de hand van de vraag aan de medewerkers of de code hun voldoende handvatten biedt en bijdraagt aan het gewenste gedrag binnen het fonds. 

Wij helpen graag!

Heeft u naar aanleiding van bovenstaand artikel vragen over uw gedragscode? De specialisten van BDO helpen u graag. We kunnen bijvoorbeeld helpen om de gedragscode te verbeteren of een beoordeling uitvoeren op de huidige gedragscode. Tevens kunnen wij sessies met medewerkers faciliteren om met elkaar te spreken over (on)gewenst gedrag en integriteit.